Busway
1. Hệ Thống Busway là gì ?
Hệ thống thanh dẫn Busway là hệ thống dẫn điện, sử dụng thay thế cáp điện, nhưng được chế tạo ở dạng thanh có vỏ bọc cứng và các dây dẫn được chuyển thành dạng lõi đồng hoặc nhôm, đựợc phủ vật liệu cách điện. Các thanh dẫn có chiều dài tối đa là 3 m, đuợc kết nối bằng đầu nối, và có thể có vị trí lấy điện hay không tuỳ thiết kế và tùy vị trí lắp đặt trong toà nhà.
- Việc thiết kế hệ thống Busway trong toà nhà có thể có nhiều loại trục dẫn, nhưng nhìn chung có 3 loại như sau:
- Kết nối từ Transformer ra tủ phân phối chính (LV Panel) (horizontal rise).
- Kết nối từ Generator ra tủ phân phối chính (LV Panel) (horizontal rise).
- Trục thanh dẫn từ Tủ phân phối lên các tầng (vertical rise).
- Ngoài ra có thể có các nhánh rẽ (dùng T connections).
2. Ưu điểm của hệ thống Busway so với Cable truyền thống
- Khả năng dẫn điện rất lớn, có thể lên đến 6300A, 7500A - Ít tổn hao và có khả năng trích lấy điện từ 1 trục thanh dẫn ra tại nhiều vị trí khác nhau trên thanh dẫn
- Tính thẩm mỹ cao, và tiết kiệm diện tích lắp đặt, tiết kiệm diện tích tủ phân phối điện chính.
- Cuối cùng, với một mức dòng hoạt động nhất định (1000A cho lõi nhôm, Từ 1250A hoặc 1600A trở lên cho lõi đồng), toàn bộ chi phí sử dụng cho hệ thống thanh dẫn Busway, sẽ rẻ hơn khi sử dụng cable điện truyền thống.
- Thanh cái có ưu điểm vượt trội so với cáp vì:
- Mức chịu đựng dòng ngắn mạch cao
- Khả năng chống cháy rất cao (cao hơn nhiều so với cáp)
- Tính năng điện từ tốt hơn cáp
- Thời gian lắp đặt nhanh
- Hiệu quả kinh tế tối ưu bởi vì:
- Tiết kiệm không gian
- Dễ dàng mở rộng/thay thế
- Chi phí lắp đặt và bảo dưỡng thấp
3. Phân biệt Busbar, Busway, Busduct.
- Busbar là lõi dẫn điện. Lõi dẫn tiêu chuẩn được làm từ Nhôm hoặc Đồng.
- Busway được định nghĩa bởi NEMA (hiệp hội những nhà sản xuất TBĐ quốc gia (của Mỹ): là hệ thống phân phối điện được chế tạo sẵn có các lõi dẫn điện trong vỏ bọc bảo vệ (Bus bar), bao gồm phần thanh cái cơ bản, các đầu nối, thiết bị, và phụ kiện. Một cách đầy đủ: hệ thống thanh dẫn busway bao gồm các lõi dẫn điện, vật liệu cách điện, vỏ, và các phụ kiện liên quan. Như vậy Busbar đơn giản chỉ là thanh dẫn điện đơn, còn Busway là bao gồm nhiều thanh Busbar có bọc cách điện xếp sát nhau và được bảo vệ bằng vỏ.
- Có sự khác biệt cơ bản về tên gọi, mục đích sử dụng:
- Busbar có thể nằm trong tủ bảng (có hay không có cách điện bảo vệ) và là phụ kiện tủ bảng. Nói đến busbar là chỉ thanh cái riêng lẻ trong tủđiện.
- Busway là hệ thống thay thế cáp (hay cáp điện loại cứng) và không bao giờ là phụ kiện tủ bảng. Nói đến busway là hệ thống dẫn điện thay thế cáp động lực.
- Busduct là cách gọi khác của Busway.
4. Sự cố thường gặp của các công trình lắp đặt Busway
- Trên phạm vi toàn cầu, sự cố về thanh dẫn xảy ra với hầu hết tất cả các hãng tại các công trình cụ thể. Nhìn chung, các sự cố được các hãng tổng kết như sau:
- Do chế tạo: hầu như rất ít gặp, vì tất cả nhà máy đều test (cách điện với Mega Ohm kế – (phải đạt giá trị vô cực) và phóng điện với điện áp 3000VDC từng sản phẩm trước khi xuất xưởng. Trừ trường hợp do va đập khi vận chuyển, tác động cơ học ( vặn, xoắn),…Do vậy việc kiểm tra trước và sau khi lắp đặt là bắt buộc để loại bỏ sản phẩm không đạt.
- Do đầu nối không chặt: dẫn đến gây phóng điện và hư hỏng. Để khắc phục, các hãng toàn cầu có loại đầu nối siết chặt bằng buloon 2 đầu, khi siết vào, chỉ cần siết 1 đầu trên đến khi ốc trên văng ra là đủ độ siết (800-1000kgN/cm2)
- Do thấm nước: Hầu như tất cả các hãng với IP 54 khi xảy ra tình trạnh thấm nước lâu dài sẽ đều dẫn đến sự cố cho hệ thanh dẫn. Do vậy môi truờng bảo quản và vị trí lắp đặt thanh dẫn khô ráo là bắt buộc.
- Do tất cả các tải nặng đều cùng khởi động cùng 1 lúc: Rất ít khi, nhưng đã có trường hợp xảy ra trên thế giới.
- Do vật dẫn điện lạ làm ngắn mạch các ruột dẫn điện tại vị trí nối: đây là lỗi do lắp đặt và tất cả các hãng cũng phải chào thua khi xảy ra trường hợp này.
- Do hư hỏng hệ thống treo: Dẫn tới nghiêng, vặn, xoắn, và rất ít khi xảy ra.Tóm lại, các truờng hợp sự cố hầu như do quá trình bảo quản, lắp đặt Busway.
5. Hướng Dẫn Lắp Đặt Busway
Có hai cách lắp đặt giá đỡ Busway:
- Lắp đặt giá đỡ ngang cho hệ thống Busway
- Tiến hành lắp đặt hệ thống giá đỡ cho đường Busway. Hệ thống giá đỡ phải chắc chắn để có thể chịu được khối lượng của Busway.
- Khoảng cách lắp đặt giá đỡ trục ngang tối đa = 1500mm.
- Lắp đặt Busway theo phương thẳng đứng
- Tiến hành lắp đặt hệ thống giá đỡ cho đường Busway đi xuyên tầng trong các trục kỹ thuật. Sau khi lắp đặt Busway vào hệ giá đỡ, tiến hành các việc theo thứ tự sau:
- Nới lóng ốc của bộ giá đỡ
- Lắp bộ treo tại hai bên Busway
- Cố định bộ phận treo vào đế tại sàn
- Gắn chặt bộ đỡ Busway vào vỏ bằng cách siết ốc
- Gắn chặt bộ đỡ vào gá đỡ sàn
- Gắn chặt ốc để cố định phần lò xo chịu lực
- Lắp đặt phần thanh thẳng kế tiếp (từ dưới lên trên)
- Các lò xo phải bị nén lại (chịu lực). Nếu chưa chịu lực, phải điều chỉnh ốc phía dưới lò xo. Độ dài lò xo phải đồng đều giữa các bộ đỡ (Độ dài H của lò xo, ứng với từng hệ thanh cái)
- Trong suốt quá trình kết nối phải kiểm tra thường xuyên điện trở giữa các pha Busway, tránh để rơi mẫu, vật kim loại vào trong các thanh dẫn kể cả chỗ kết nối.
- Cân chỉnh cao độ, độ cân bằng bằng thước thủy.
Bước 1: Kiểm tra các thành phần Busway
- Kiểm tra tất cả các thành phần trên hóa đơn, phiếu giao hàng.
- Đảm bảo rằng không có thanh dẫn điện cũng như các điện nào bị hư hại trong quá trình đóng gói hoặc lưu kho.
Bước 2: Xác định trình tự lắp đặt Busway đúng
- Lắp đặt các thành phần phù hợp với bố trí mặt bằng như được chỉ ra trong bản vẽ lắp đặt được cung cấp.
Bước 3: Kết nối các thành phần của Busway
- Đảm bảo rằng khoảng cách giữa các thành phần liền kề là đúng.
- Thiết lập kết nối điện giữa các thành phần dẫn điện, không được để thiếu sót những nắp đậy trên các điểm kết nối.
Bước 4: Kiểm tra các thành phần được lắp ráp
- Kiểm tra điện trở cách điện của các chỗ bố trí. Cách ly thanh dẫn ra khỏi các thiết bị (máy biến áp, thiết bị v.v…).
Bước 5: Kết thúc các chỗ nối Busway
- Đóng những nắp trên các mối nối cơ khí.
- Khuyến cáo lắp đặt Busway
- Tùy theo vào khả năng cung cấp và độ an toàn của sơ đồ lắp ráp, có thể thực hiện lắp đặt toàn bộ hệ thống hoặc từng phần.
- Bắt đầu lắp đặt Busway bằng các kết nối đến các ngõ ra tủ.
- Ngay khi tủ phân phối đã được lắp đặt, tiếp theo là đến máy biến áp, các tủ phân phối phụvà tủ sử dụng cuối.
- Để đơn giản hóa việc xử lý, phần chạy giữa các thành phần thanh dẫn thì thành phần cuối cùng đượcchèn vào phải là một đoạn thanh dẫn thẳng.
Chú ý:
- Bảo vệ tất cả các thành phần khỏi điều kiện bất lợi của môi trường xung quanh và các tác nhân có khả năng gây hại khác trước và sau khi lắp đặt hệ thống thanh dẫn điện.
- Luôn luôn đảm bảo sự an toàn của nhân viên và chắc chắn rằng các vật liệu không bị hư hại.
